Rối loạn mỡ máu là hiện tượng các thành phần mỡ trong máu bị rối loạn về tỷ lệ. Các loại mỡ trong máu bao gồm cholesterol, triglycerid, phospholipid và acid béo tự do. Về cơ bản, trong máu bao giờ cũng có mỡ, tuy nhiên chúng luôn giữ một lượng nhất định. Khi thế cân bằng này thay đổi thì ta sẽ có chứng rối loạn mỡ máu.
Rối loạn mỡ máu là căn bệnh phổ biến, chiếm tới 30% dân số Việt Nam và nguy cơ bệnh đạt tới 50%, đặc biệt là ở tuổi trung niên (nam giới trên 55 tuổi và nữ giới trên 45 tuổi). Bệnh gây hại khi tỷ lệ các nhóm mỡ xấu đột nhiên tăng lên và tỷ lệ mỡ tốt (HDL-c) giảm đi. Bệnh cũng là căn nguyên lớn gây nên các chứng xơ vữa động mạch, tai biến bệnh máu não và nhồi máu cơ tim.
Người ta phát hiện bệnh khi có triệu chứng như lượng Cholesterol đột nhiên tăng vọt trong máu, thông thường là lớn hơn 5,6 mol/l.
Nguyên nhân
Căn nguyên của bệnh rất rõ ràng, đó là do lượng mỡ trong máu quá nhiều. Nguy cơ rối loạn mỡ máu chủ yếu đến từ việc ăn quá nhiều chất béo, như thịt mỡ, bơ, dầu từ các thức ăn chiên rán, đồ ăn nhanh và đồ ngọt. Những người béo phì, uống nhiều rượu bia và ít vận động cũng có nguy cơ bị rối loạn mỡ máu cao.
Ngoài ra bệnh cũng có thể là do bị ảnh hưởng từ di truyền, ví dụ như chứng thiếu hụt LDL hay rối loạn lipid máu hỗn hợp…
Bệnh cũng có thể đến do các hội chứng liên quan, ví dụ như suy giáp, đái đường, bệnh gan hay thận hư…
Triệu chứng
Bệnh ở giai đoạn muộn hầu hết đều đã biến chứng và xúc tác hình thành các bệnh khác, ví dụ như xơ vữa động mạch. Nếu không điều trị kịp thời, người bệnh có khả năng bị nhồi máu cơ tim do mỡ đông lại làm tắc mạch máu, dẫn đến không đủ máu nuôi tim.
Bệnh thường khó nhận biết, tuy nhiên ta cũng có thể liệt kê một số dấu hiệu cảnh báo như:
- Xuất hiện các nốt phồng trên da, màu vàng nhạt, không có cảm giác gì
- Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt
- Hay nghẹn, khó thở
- Béo phì, xét nghiệm thấy mỡ máu tăng lên
- Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt
- Hay nghẹn, khó thở
- Béo phì, xét nghiệm thấy mỡ máu tăng lên
Kỹ thuật chẩn đoán
Về cơ bản, bệnh cần chẩn đoán Cholesterol toàn phần, tức là làm đủ các xét nghiệm để đo nồng độ từng loại mỡ trong máu như: Cholesterol toàn phần (CT), lipoprotein tỷ trọng cao (HDL), lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL), Triglyceride (TG).
Bởi lẽ trong máu, có cả loại mỡ tốt và mỡ xấu, như Lipoprotein LDL-c tỷ lệ thấp sẽ gây xơ vữa động mạch nhưng Lipoprotein HDL-c lại là loại mỡ đưa cholesterol dư thừa về gan giúp tránh xơ vữa động mạch.
Điều trị
Về cơ bản, bệnh thường được điều trị bằng thuốc: Với chứng rối loạn lipad máu, thường các nhóm thuốc bổ như nhóm fibrat và statin hay được lựa chọn. Trong đó fibrat sẽ giúp chậm sản xuất VLDL và hạn chế acid béo về gan và tránh hình thành LDL gây xơ vữ động mạch.
Ngoài ra bác sĩ sẽ chỉ định điều chỉnh chế độ ăn kết hợp với việc dùng thuốc. Khi bệnh còn nhẹ, việc điều chỉnh việc ăn uống trong 2-3 tháng có thể làm giảm các trị số chất béo và ngăn ngừa bệnh. Ngoài ra người bệnh cũng được yêu cầu phải năng hoạt động thể lực mỗi ngày, với người trung niên, chế độ đặc biệt là đi bộ khoảng 40 phút mỗi ngày, tuy nhiên cần giữ được tính ổn định khi tập, nếu không rất khó có hiệu quả.
Với bệnh rối loạn mỡ máu, này điều trọng là người bệnh cần điều chỉnh chế độ sinh hoạt lành mạnh, hợp lí, tránh việc khi bệnh đã quá nặng mới tìm đến thầy thuốc, không những khó chữa trị mà có thể cơ thể đã chịu những biến chứng khó lường.
Rối loạn mỡ máu cần phòng chống trước khi quá muộn
4/
5
Oleh
Unknown
